Eigum við að gefa vatnið frá okkur?

Rétt stjórnsýsla er að sjálfsögðu feikilega mikilvæg, en varast ber að láta þá sem misbeittu valdi sínu varðandi fundarsköp komast á sama tíma upp með að gera þá umræðu að aðalatriði í þeirri atburðarás sem nú á sér stað. Aðalatriðin snúa að hverjir eiga náttúruauðlindindirnar, hvert skal rekstrarform almannaþjónustunnar vera og hver er almannahagur í þessu máli. Um það verður bloggað hér síðar í dag. En í millitíðinni vil ég draga athygli lesanda að einum grundvallarþætti í málinu og þá hvaða skoðun 14 félagasamtök; bróðurpartur verkalýðshreyfingarinnar á Íslandi, þjóðkirkjan, Öryrkjabandalagið, helstu náttúruverndarsamtök á Íslandi og fleiri, hafa á hvernig líta beri á vatn. Þar kemur vilji þjóðarinnar sennilega einna skýrast fram á einu höfuðatriðinu í yfirstandandi atburðarrás. Gefið ykkur því fimm mínútur til að lesa yfirlýsinguna Vatn fyrir alla!

 Vatn fyrir alla.

Undirrituð samtök vilja með sameiginlegri yfirlýsingu þessari vekja athygli ríkisstjórnar, sveitarstjórna, stofnana, fyrirtækja og almennings á mikilvægi og sérstöðu vatns fyrir land, þjóð og lífríki. Þótt enginn vatnsskortur sé á Íslandi þá er staðan önnur víðast hvar í heiminum. Gnótt vatns gefur því ekki tilefni til skeytingarleysis af okkar hálfu. Þvert á móti ber okkur að færa lagaumgjörð um vatn í þann búning að hún tryggi rétta forgangsröðun varðandi vatnsvernd og nýtingu og geti verið öðrum þjóðum til fyrirmyndar. Hugsa verður til framtíðar og hafa almannahagsmuni og náttúruvernd að leiðarljósi.

Vatn er takmörkuð auðlind og almannagæði sem er undirstaða alls lífs og heilbrigðis. Vatn er frábrugðið öðrum efnum að því leyti að það finnst náttúrulega í föstu, fljótandi og loftkenndu formi og er aldrei kyrrt á einum stað eða einu eignarlandi heldur á stöðugri hringrás um heiminn.

Undirrituð samtök telja að aðgangur að vatni sé grundvallarmannréttindi, eins og kveðið er á um í samþykktum Sameinuðu þjóðanna sem Ísland hefur undirgengist. Sérhver maður á því rétt á aðgengi að hreinu drykkjarvatni og vatni til hreinlætis og heimilishalds.

Líta ber á vatn sem félagsleg, menningarleg og vistfræðileg gæði sem ekki má fara með eins og hverja aðra verslunarvöru.

Nýting vatns skal vera sjálfbær og aðgengi að því tryggt með lögum fyrir núlifandi kynslóð og kynslóðir framtíðarinnar. Það er skylda stjórnvalda að tryggja þegnum sínum þennan rétt án mismununar.

Það er hlutverk stjórnvalda að tryggja verndun vatns sem náttúruverðmæta sem og að tryggja hollustu og dreifingu vatns til allra þjóðfélagsþegna með fjárfestingu í mannvirkjum og mengunarvörnum. Vatnsveitur verði því reknar á félagslegum grunni, taki mið af almannahagsmunum og tryggi rétt einstaklinga til nægilegs hreins vatns til drykkjar og hreinlætis á viðráðanlegu verði. Það er jafnframt hlutverk stjórnvalda að tryggja að við nýtingu vatns verði öðrum náttúruverðmætum ekki spillt.

Stjórnvöldum ber að tryggja almenningi aðgengi að öllum upplýsingum er varða verndun og nýtingu vatns og stuðla að aukinni virkni almennings og meðvitund um mikilvægi vatns, náttúru og réttrar umgengni við landið.

Vegna mikilvægis vatns fyrir íslenska þjóð og lífríki landsins telja undirrituð samtök nauðsynlegt að fest verði í stjórnarskrá Íslands ákvæði um skyldur og réttindi stjórnvalda og almennings hvað varðar réttindi, verndun og nýtingu vatns. Lög og reglugerðir um nýtingu vatns taki því mið af ákvæðum sem viðurkenna rétt einstaklinga til vatns sem og lögum er varða verndun vatns og náttúru.

Til að tryggja skilvirka verndun og nýtingu vatns ber stjórnvöldum að skipuleggja stjórnsýslu þannig að eðlilegt jafnvægi sé á milli þessara þátta og réttar einstaklinga til aðgengis að vatni.

BSRB, Kennarasamband Íslands, Landvernd, MFÍK, Náttúruverndarsamtök Íslands, SÍB, Þjóðkirkjan, Ungmennafélag Íslands, Unifem á Íslandi, Mannréttindaskrifstofa Íslands, Félag Sameinuðu þjóðanna á Íslandi, Öryrkjabandalag Íslands, Landssamband eldri borgara, ASÍ.

Grundvöllur fyrir höfðun dómsmáls til ógildingar eigendafundar í OR

Athugasemdir

[Kolgrima, 5.10.2007 kl. 22:06]

Félagslegum grunni?! Þú hlýtur að vera að grínast! Vinkona mín, sem vinnur hjá VR, skilur þessi orð sem svo: það sem snertir stéttarfélög og félagslega kerfið. Blaðamaðurinn, vinur okkar, segir þau þýða það sem snýr að almenningshlutafélögum. En mig grunar að þú eigir við ríkið?

"Vatnsveitur verði því reknar á félagslegum grunni, taki mið af almannahagsmunum og tryggi rétt einstaklinga til nægilegs hreins vatns til drykkjar og hreinlætis á viðráðanlegu verði." En sé vísað til hins opinbera hér, er undarlegt að það þurfi að taka það fram að ríkið taki mið af almannahagsmunum?

Annars er þetta hið besta mál. Fegin er ég að vatnalögunum var frestað, til hamingju með það.